Opinie

2016: het jaar van de Nederlandse Franchise Code?

6 januari 2016

2016: het jaar van de Nederlandse Franchise Code?

Het belooft een spannend franchisejaar te worden. Komt de Nederlandse Franchise Code?

De opdracht van de Minister aan de branche was om in gezamenlijk overleg tot een breed gedragen franchisecode te komen. Als dat niet lukt zal speciale franchisewetgeving tot stand worden gebracht.

Als het goed is zal deze maand de definitieve Nederlandse Franchise Code (NFC) worden gepresenteerd. Deze beoogt een betere balans te brengen in de verhouding tussen franchisegevers en franchisenemers. Die balans is er nu onvoldoende waardoor franchisenemers te vaak te hoge tol betalen voor situaties die hadden kunnen worden voorkomen als zij juist waren geïnformeerd of indien zij in een minder afhankelijke positie (exploitatie-technisch èn financieel) van hun franchisegever zouden hebben verkeerd.

Natuurlijk doen franchisenemers er verstandig aan om voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst zo veel mogelijk onderzoek te doen en informatie te verzamelen en evenzo dienen zij – als de franchise samenwerking niet goed verloopt – tijdig aan de bel te trekken. Anders echter dan zelfstandig ondernemers die niet franchisen, zijn franchisenemers contractueel (langjarige contracten, non-concurrentiebedingen na het einde, etc.) financiëel (aanzienlijke investeringen / entreefee / leningen bij de bank / bij franchisegever/ verstrekte (privé) zekerheden / doorlopende franchisefee / inkoopverplichtingen / etc.) en voor de exploitatie van hun franchise (gebruik formule zoals belevering / vermelding website / ondersteunende producten en diensten / etc.) meestal met handen en voeten gebonden aan hun franchisegever en de franchiseformule. Als een franchise niet goed loopt, heeft dat meestal ernstige financiële en overige gevolgen voor de individuele franchisenemer. Dat heeft al te vaak tot schrijnende situaties geleid.

In de afgelopen jaren is voor de onevenwichtige (machts)verhouding tussen franchisegever en franchisenemer steeds meer aandacht gekomen. Het resultaat is dat speciale regulering wenselijk wordt geacht.

Het eerste concept van de NFC werd in juni 2015 gepresenteerd door de schrijfgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van franchisenemers en franchisegevers. Van de zijde van franchisegevers is door een aantal organisaties de nodige kritiek geuit op de eerste versie; volgens hen was de balans in de NFC te ver doorgeslagen in het voordeel van de franchisenemer. Andere franchisegevers en vrijwel alle franchisenemers en franchisenemersorganisaties waren enthousiast over de eerste concept NFC. Vervolgens is het proces voortgezet waarbij alle partijen op- of aanmerkingen hebben mogen maken. Vooral een aantal franchisegevers en enkele van hun adviseurs hebben veel in het werk is gesteld om invoering van de NFC trachten te voorkomen of de versie uit juni 2015 af te zwakken.

Het wordt spannend hoe de definitieve versie van de NFC zal luiden.

Regulering en verbetering van de balans en positie van de franchisenemer blijft intussen hard nodig. De website www.rechtspraak.nl geeft op de zoekterm “franchiseovereenkomst” 57 treffers in heel 2015. 2014 geeft 50 treffers, 2013 geeft 47 treffers en 2012 geeft 35 treffers. Zo bezien lijkt het erop dat er sinds 2012 een gestaag groeiend aantal conflicten in de franchisebranche is. De NFC zou vooraf meer duidelijkheid moeten bieden over hetgeen van franchisegever en franchisenemer verwacht mag worden. Dat zou idealiter moeten leiden tot een beter geïnformeerde besluitvorming over het wel of niet aangaan van een franchiseovereenkomst, een meer evenwichtige franchiseverhouding en minder geschillen en rechtszaken achteraf!