Opinie

franchise = vertrouwen + transparantie + wederzijds voordeel!

8 oktober 2015

In de jurisprudentie is herhaaldelijk overwogen dat de aard van de franchiseovereenkomst inhoudt een samenwerking die baat brengt aan beide partijen, zowel dus aan franchisegever als franchisenemers.

Gaat het de franchisegever goed dan gaat het franchisenemers ook goed en andersom, zo is de gedachte. Franchisegever heeft de verantwoordelijkheid voor goed formulebeheer en de ondersteuning van franchisenemers bij exploitatie van de formule. Franchisenemers hebben de verantwoordelijkheid om zich aan de formulevoorschriften te houden en te streven naar de best mogelijke exploitatie van hun vestigingen, onder meer door in exclusieve rayons zichtbaar en actief te zijn.

Franchisenemers betalen entreefee om te mogen instappen en te profiteren van een goed functionerende formule en de opgebouwde naamsbekendheid. Verder betalen zij franchisefees die meestal afhankelijk zijn van de gerealiseerde omzet. Ook daarin komt de wederzijdse verbondenheid tot uiting.
Franchisegevers behoren de fees aan te wenden voor onderhoud en ontwikkeling van de formule zodat deze haar aantrekkelijkheid behoudt. Onder aan de streep houden in het ideale geval zowel franchisegever als franchisenemers een goede netto winst over.

Als het de formule niet goed gaat, bijvoorbeeld omdat deze onvoldoende up-to-date is gehouden, hebben franchisegever en franchisenemers daar last van. Als één of enkele franchisenemers niet goed draaien heeft de franchisegever daar ook last van en uiteindelijk het collectief van franchisenemers ook; als immers de franchisegever minder (fee) inkomsten heeft door slecht draaiende vestigingen, blijft er ook minder geld over voor formulebeheer en ontwikkeling terwijl negatieve pr van één of enkele slecht draaiende franchisevestigingen afbreuk doet aan de naam en uitstraling van de formule. Zo gaf het feit dat vorig jaar enkele Hema franchisevestigingen failliet zijn gegaan veel negatieve publiciteit waar alle Hema franchisenemers (en franchisegever zelf) nadeel van ondervinden. Hetzelfde geldt voor de eerste Blokker franchisevestiging die onlangs failliet is gegaan.

Voor een succesvolle franchise is het belangrijk dat beide partijen de verwevenheid van hun samenwerking zien èn onderkennen dat zij afhankelijk zijn van elkaar voor een structureel succes. Structureel betekent dat beide partijen baat hebben en houden bij een goede samenwerking. Als die balans er niet is en slechts één partij baat heeft dan is de samenwerking vroeg of laat gedoemd te mislukken. En uiteindelijk hebben alle betrokkenen daar dan weer last van.

Een goede samenwerking vergt wederzijds vertrouwen en transparantie.

Vertrouwen dat franchisegever zich maximaal inzet voor een optimale formule en vertrouwen dat franchisenemers zich aan de formulevoorschriften houden. Vertrouwen dat afspraken wederzijds worden nagekomen. Vertrouwen dat bij tegenvallende resultaten van een vestiging tijdig aan de bel wordt getrokken en dat serieus wordt gekeken naar de oorzaken en mogelijke oplossingen. Vertrouwen vergt ook een oprechte houding met oog voor elkaars belangen en verantwoordelijkheden.

Ook transparantie is van groot belang voor een goede samenwerking. Franchisegever moet kunnen laten zien dat zij de best mogelijke formule condities creëert en dat bijvoorbeeld margevoordelen worden gedeeld met franchisenemers. Dat marketingfee ook daadwerkelijk voor marketing wordt aangewend. De discussie over kennelijke onduidelijkheid over onverdeelde marges heeft Albert Heijn franchisenemers doen besluiten om een procedure te starten tegen haar franchisegever waarin 200 miljoen euro wordt gevorderd terwijl vorig jaar ook een tweetal Hema franchisenemers (naar verluid met steun van de franchisenemersvereniging van Hema) een claim van 29 miljoen euro tegen hun franchisegever zouden hebben ingesteld in een arbitragezaak in verband met onduidelijkheid over de aanwezige middelen in het Marketing Strategie Fonds. Franchisenemers moeten op hun beurt kunnen laten zien dat zij voldoen aan de afgesproken inkoopverplichtingen en andere formuleverplichtingen.

Verstandige franchisegevers streven naar heldere communicatie met franchisenemers. Zij stimuleren regelmatig overleg met vertegenwoordigers van franchisenemers in een franchiseraad. Zij zijn voorstander van goed functionerende franchisenemersverenigingen waarvan het bestuur met mandaat van alle franchisenemers kan overleggen met franchisegever. Besluiten die na overleg in gezamenlijkheid tot stand komen hebben de meeste kans op draagvlak onder alle betrokkenen.

Transparantie bevordert vertrouwen. Vertrouwen bevordert de samenwerking. En een goede samenwerking doet recht aan de aard van de franchiseovereenkomst te weten: een samenwerking die baat brengt aan franchisegever en franchisenemers!