Opinie

Over de drempel

27 december 2022

Instemmingsrecht franchisenemers

Op 1 januari 2023 is het twee jaar geleden dat de Wet franchise is ingevoerd. Die wet beoogt de positie van de franchisenemers ten opzichte van franchisegever te versterken. Zij doet dat o.m. door een instemmingsrecht voor franchisenemers. Het gaat dan om instemming bij voorgenomen besluiten met financiële gevolgen boven een  afgesproken drempel; de zogenaamde “drempelwaarde”.

Kort samengevat bepaalt de wet dat bij een voorgenomen besluit tot wijziging van de formule waarbij franchisenemers voor extra kosten komen te staan of waarbij zij omzetverlies zullen lijden boven een bepaalde drempel, franchisegever voorafgaande instemming nodig heeft van franchisenemers. Bijvoorbeeld bij besluiten tot het invoeren van nieuwe productgroepen of dienstverlening waarmee extra kosten voor franchisenemers zijn gemoeid. Of bij het introduceren van extra verkoopkanalen door franchisegever waarbij voorzienbaar is dat franchisenemers daardoor omzetverlies zullen lijden.

De wet wil voorkomen dat franchisegever dergelijke besluiten eenzijdig doorvoert.  Vandaar dat een drempelwaarde moet worden bepaald zodat duidelijk is wanneer instemming van franchisenemers is vereist.

Drempelwaarde

De drempelwaarde kan verschillen per formule en afhankelijk worden gesteld van de aard van een besluit. In de praktijk gebeurt dat ook. Zo kan bijvoorbeeld een drempel worden afgesproken van 2.500 euro per jaar voor wijzigingen die tot extra kosten leiden. Of een drempel van bijvoorbeeld 1% van de gemiddelde jaaromzet als het gaat om besluiten die (naar verwachting) ten koste van de omzet van franchisenemers gaat. Wordt de drempel overschreden dan is voorafgaande instemming van franchisenemers nodig. Franchisegever en franchisenemers moeten daarover dan met elkaar in overleg.

De wetgever gaat ervan uit dat franchisegever en franchisenemers in goed overleg de drempelwaarde(s) zullen vaststellen. Om die reden kent de wet een overgangsperiode van 2 jaar zodat franchisegever en franchisenemers voldoende tijd hebben (gehad) om overeenstemming te bereiken over de drempelwaarde(s). Op 1 januari 2023 eindigt de overgangsperiode en moeten alle franchiseovereenkomsten een drempelwaarde bevatten. Indien dan geen drempelwaarde is overeengekomen moet franchisegever voor elk besluit tot wijziging van de formule met een financiële impact van meer dan nul euro (€ 0,=) instemming van franchisenemers ophalen.

Een franchisegever die een onredelijk hoge drempelwaarde voorstelt, handelt in strijd met goed franchisegeverschap. Als onredelijk wordt beschouwd een drempelwaarde die zodanig  hoog is dat het instemmingsrecht van franchisenemers in feite ongedaan wordt gemaakt. Anderzijds handelen franchisenemers die onredelijk lage drempelwaardes willen afdwingen in strijd met goed franchisenemerschap.

Drempelwaarde stimuleert overleg franchisegever – franchisenemers

In de praktijk blijkt dat het franchisegever en franchisenemers veelal lukt om goed werkbare drempelwaardes af te spreken. Dat is ook niet verwonderlijk. Beide partijen hebben immers belang bij een goed functionerende formule waarbij rekening  wordt gehouden  met wederzijdse belangen.

Er zijn soms geluiden dat franchisegevers moeite hebben met te veel instemmingsrecht voor franchisenemers. Zij willen een zo hoog mogelijke drempelwaarde zodat zij zoveel mogelijk vrij zijn wijzigingen zonder instemming door te voeren. Die gedachte gaat er van uit dat franchisenemers tegen veranderingen zijn en niet bereid zijn om te investeren in de formule. Die gedachte is onterecht. Franchisenemers hebben net als hun franchisegever belang bij een succesvolle formule. Het is aan franchisegever om de franchisenemers te overtuigen van het belang van gewenste veranderingen. Franchisenemers zullen veranderingen steunen die hen ook ten goede komt. In zoverre is de drempelwaarde helemaal geen echte drempel. In tegendeel: als franchisenemers  overtuigd zijn van nut en noodzaak dan zullen zij veranderingen omarmen en wordt implementatie daarvan juist eenvoudiger. Dat is in het belang van franchisegever en franchisenemers. Lang leve de drempelwaarde!