Volgens Kan is het dan ook geen toeval dat toonaangevende ketens als Bakker Bart, C1000, Albert Heijn en zeer recent nog Hema en SNS dit jaar te maken kregen met morrende en zeer ontevreden franchiseondernemers. Zij maken tegen forse betaling gebruik van de succesvolle formules, maar wel (grotendeels) voor eigen risico. Als zelfstandig ondernemers plukken zij daardoor de vruchten van een aantrekkende markt, maar nu consumenten de hand op de knip houden en steeds meer aankopen online doen, voelen zij de pijn dubbel zo hard en lopen zij als eerste grote financiële risico’s.

Zowel de franchisers als de ketens zelf brengen weinig details naar buiten over de verschillende conflicten, die bij Bakker Bart en Hema zelfs tot een gang naar de rechter zullen leiden. Op basis van uitgelekte briefwisselingen en schaarse mededelingen voor de buitenwereld is wel duidelijk dat de conflicten over de meest diverse onderwerpen lijken te gaan: van de hoogte van inkoopprijzen (Bakker Bart, Hema) en de kosten van gezamenlijke marketing (Hema, SNS) tot de toenemende concurrentie van de eigen internetverkoop (Albert Heijn, Hema) en de kosten van het ombouwen van winkels (C1000). Maar eigenlijk gaat het dus vooral om één ding: geld.

„Conflicten in deze branche gaan eigenlijk altijd over omzetten’’, beaamt advocaat Myrthe Steenhuis. Zij is al tien jaar betrokken bij allerlei geschillen, als raadsvrouw voor zowel franchisegevers als -nemers. „Was de omzetprognose waarmee zo’n keten een franchiser binnenhaalde nu wel of niet realistisch? Of heeft zo’n keten te maken met iemand die eigenlijk een slechte ondernemer blijkt? Dat soort discussies zijn van alle tijden, maar wat wel opvalt is dat twistende partijen steeds meer de publiciteit lijken te zoeken. Dat was tot voor kort zeer ongebruikelijk. Maar de economisch slechte tijden vormen een kwaliteitstest voor de formules en zijn blijkbaar een flinke ‘relatietest’ voor ketens en hun ondernemers.’’

Beide advocaten kunnen niet ingaan op de nog steeds schimmige conflicten bij bijvoorbeeld Hema en Bakker Bart, waar franchisers onder andere klagen over gebrek aan inzicht in allerlei financiële gegevens van de formule. Ze zijn het op basis van hun jarenlange ervaring echter roerend eens over de manier waarop de ‘relatieproblemen’ voorkomen kunnen worden. „Met transparantie en een eerlijke verdeling van baten en lasten, ook wanneer klanten steeds vaker naar de webshop gaan’’, zegt Steenhuis. „Het gaat om vertrouwen. Anders zal een samenwerking vroeg of laat mislukken.’’

Bovenstaand artikel is 30 november 2013 verschenen in de Gelderlander. Het hele artikel is te lezen in de onderstaande pdf.

Artikel_Gelderlander2-3-11-2013