Actueel

Dreigende wanprestatie: wat te doen?

5 juli 2010

Wat kan een franchisenemer doen als de vrees bestaat dat franchisegever zijn verplichtingen op termijn niet zal nakomen? Bijvoorbeeld indien wordt aangekondigd dat een formule over enige tijd van de markt zal worden gehaald of ingrijpend zal worden gewijzigd. Of wanneer wordt aangekondigd dat per 1 januari a.s. bepaald assortiment niet meer zal worden uitgeleverd, ondersteuning niet meer zal worden geleverd, reclame wordt teruggebracht of franchisefees worden verhoogd?

Uitgangspunt is dat zodra een franchisegever haar verplichtingen niet nakomt, zij door franchisenemer in gebreke kan worden gesteld. Daarbij wordt franchisegever meestal gelijktijdig gesommeerd alsnog binnen een redelijke termijn na te komen. Voldoet franchisegever niet aan de sommatie dan is zij in verzuim en schadeplichtig. Franchisenemer kan dan (zonodig in een procedure) nakoming en schadevergoeding vorderen maar ook haar tegenoverliggende verplichtingen opschorten (franchisefees inhouden), verrekenen en soms zelfs de franchiseovereenkomst ontbinden.

Als een franchisenemer echter ziet aankomen dat franchisegever haar verplichtingen op termijn niet meer zal gaan nakomen, moet deze dan wachten “tot het zover is” of kan al eerder actie worden ondernomen? Met name bij formules die van de markt worden gehaald kan het voor franchisenemers zeer onaantrekkelijk zijn om “de rit uit te zitten” onder de reeds afgeschreven formule. Die wordt immers actief ontmanteld ten gunste van een andere formule. Er wordt niet meer geïnvesteerd terwijl de formule ook bij het grote publiek heeft afgedaan. De aantrekkingskracht verdwijnt en de exploitatieresultaten duiken naar beneden.

De wet biedt gelukkig de mogelijkheid om in zo’n situatie (in plaats van: af te wachten) maatregelen te treffen.

Indien:

* vast staat dat franchisegever wanprestatie zal gaan plegen of
* uit een mededeling van franchisegever moet worden afgeleid dat deze wanprestatie gaat verrichten of
* franchisenemer terechte vrees heeft voor wanprestatie van franchisegever en deze – na verzoek van franchisenemer – niet gemotiveerd garandeert dat zij al haar verplichten jegens franchisenemer zal blijven nakomen

dan mag franchisenemer namelijk op voorhand maatregelen treffen en hoeft hij niet te wachten totdat de wanprestatie daadwerkelijk plaats vindt. Franchisenemer mag in die situatie – ook al is er feitelijk nog geen sprake van wanprestatie – dus op voorhand gaan opschorten, inhouden, verrekenen of zelfs ontbinden.

Terecht biedt de wet franchisenemers in die situatie de mogelijkheid pro-actief maatregelen te treffen. Het “uitzitten”van een afgeschreven formule is onaantrekkelijk en gaat bovendien meestal gepaard met een negatieve vermogensontwikkeling. Dat brengt franchisenemer automatisch in een afhankelijke en kwetsbare (onderhandelings)positie. Bovendien is maar zeer de vraag of franchisenemer zijn schade ooit vergoed krijgt als achteraf geprocedeerd zou moeten worden over vergoeding van de schade. Door actief en tijdig te handelen kan franchisenemer het heft in eigen handen houden!