Actueel

Franchisenemer mag franchisegever aanspreken op Europese Erecode inzake franchising!

29 januari 2013

In de eerder door franchisehulp besproken zaak Readshop die leidde tot het vonnis van de rechtbank Utrecht d.d. 12 december 2012 is Readshop onder meer veroordeeld tot betaling van schadevergoeding aan haar (ex) franchisenemer vanwege ondeugdelijke prognoses die voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst aan franchisenemer zijn verstrekt.

De rechtbank heeft in haar vonnis voor wat betreft de uitleg van de franchiseovereenkomst geoordeeld dat franchisenemer jegens Readshop betekenis mag toekennen aan het feit dat Readshop gebonden is aan de Europese Erecode Inzake Franchising (hierna: “de Erecode”). Dat is bijzonder omdat in de gepubliceerde rechtspraak nauwelijks uitspraken zijn te vinden die rechtsgevolgen verbinden aan de Erecode.

Erecode

De Erecode is in 1972 in samenwerking met de Europese Commissie door de Europese Franchise Federatie opgesteld. De Erecode bevat regels die o.m. betrekking hebben op verplichtingen van franchisegevers en franchisenemers, de werving en selectie van franchisenemers alsmede met betrekking tot informatieverstrekking aan franchisenemers voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst. De Erecode beoogt (ook) een “fair” en goed franchisegeverschap te bevorderen. De Erecode is geen wet in formele zin en bevat in die zin geen algemeen geldende voorschriften. Franchisegevers kunnen zich vrijwillig committeren aan de Erecode. Zo stelt de de Nederlandse Franchise Vereniging (NFV) – de belangenorganisatie voor franchisegevers in Nederland die zich ten doel stelt o.m. een gezonde en evenwichtige ontwikkeling van franchising te bevorderen – als eis voor een lidmaatschap dat de betreffende franchisegevers de Erecode onderschrijven en de daarin vastgelegde gedragsregels in de praktijk hanteren.

Readshop-zaak
In de Readshop zaak ging het onder meer om de vraag hoe een bepaling uit de franchiseovereenkomst (terzake van een voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst verstrekt vestigingsplaatsonderzoek en exploitatiebegroting) moest worden uitgelegd. Het betrof artikel 2 uit de franchiseovereenkomst dat luidt:

“THE READ SHOP verklaart aan de ondernemer, dat de voor deze overeenkomst gemaakte exploitatiebegroting voor de komende jaren naar beste weten en kunnen is opgesteld en gebaseerd is op een daartoe verricht recent vestigingsplaats- en marktonderzoek. Het realiseren van de exploitatiebegroting is mede afhankelijk van de lokale omstandigheden en de inzet van de ondernemer.”

Readshop stelde zich op het standpunt dat sprake was van (niet meer dan) een inspanningsverbintenis (zij zou de betreffende informatie naar beste weten en kunnen verstrekken) terwijl de franchisenemer stelde dat sprake was van een garantie (inhoudende dat hij ervan uit mocht gaan dat de verstrekte informatie deugdelijk / juist was en geen fouten bevatte).

De rechtbank heeft vervolgens geoordeeld dat voor de uitleg van (een bepaling uit) de franchiseovereenkomst (is sprake van een garantie of van slechts een inspanningsverbintenis) niet alleen de zuiver taalkundige uitleg van die bepaling doorslaggevend is maar dat ook moet worden gekeken naar de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan de bepaling mocht toekennen en naar hetgeen partijen in die zin redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. In dat kader oordeelt de rechtbank:

dat franchisenemer ook betekenis heeft mogen toekennen aan het feit dat Readshop gebonden is aan de Europese erecode inzake franchising van de Nederlandse Franchise Vereniging, en in het bijzonder aan het feit dat in artikel 4.3 van die Erecode is bepaald dat aan toekomstige franchisenemers volledige en correcte schriftelijke informatie en documentatie met betrekking tot de franchiseverhouding verstrekt moet worden, waaronder“financiële ramingen c.q. prognoses, indien beschikbaar”. Franchisenemer heeft aldus de rechtbank daaruit mogen begrijpen dat Readshop met het opnemen in artikel 2 van de franchiseovereenkomst bedoelde garantie heeft beoogd invulling te geven aan die door franchisegevers in Nederland onderschreven norm.

De Erecode speelt aldus een belangrijke rol bij de uitleg van (artikel 2 uit) de franchiseovereenkomst tussen partijen. Mede op grond van de Erecode is geoordeeld dat Readshop in diende te staan voor de juistheid van de vooraf verstrekte informatie / gegevens (waaronder vestigingsplaatsonderzoek en exploitatiebegroting) welke informatie er toe diende om de beslissing van de toekomstige franchisenemer om een franchiseovereenkomst te sluiten (mede) te beïnvloeden.

Volgens de rechtbank is sprake van (de invulling van) een door franchisegevers in Nederland onderschreven norm!

Conclusie
Aldus biedt de Erecode een (extra) grondslag voor franchisenemers bij de beoordeling of sprake is van ondeugdelijke prognoses / informatie. Ook overigens kan een franchisegever worden aangesproken op eventuele niet-naleving van bepalingen uit de Erecode. Zelfs franchisegevers die zich niet hebben gecommitteerd aan de Erecode kunnen worden aangesproken op eventuele niet-naleving van de Erecode nu de rechtbank duidelijk spreekt van een “door franchisegevers in Nederland onderschreven norm”! Gezien de bijzondere aard van de franchiseverhouding en gezien de (gegroeide) gewoonte van franchisegevers in de franchisebranche om de Erecode te respecteren, biedt de Erecode aldus extra mogelijkheden voor franchisenemers om franchisegevers (ook in een gerechtelijke procedure) aan te spreken op eventuele niet-nakoming van de Erecode!