Actueel

Franchiseovereenkomst niet getekend maar toch gebonden?

8 maart 2013

In principe geldt dat een franchiseovereenkomst niet bindend is als de franchiseovereenkomst niet door beide partijen is ondertekend. Er zijn echter situaties mogelijk waarbij partijen toch gehouden zijn aan de bepalingen van de franchiseovereenkomst, ondanks het feit dat partijen nooit de betreffende franchiseovereenkomst hebben getekend.

Zo werd onlangs door de rechtbank Breda geoordeeld dat toch sprake was van een geldende franchiseovereenkomst tussen partijen in de volgende zaak: Een oud-franchisenemer had zijn zaak overgedragen aan een nieuwe franchisenemer. De franchisegever in deze heeft meerdere ‘kinderspeelparadijzen’ die door verschillende franchisenemers worden gerund. De oud-franchisenemer had zowel een huur- als franchiseovereenkomst gehad met zijn franchisegever. Vervolgens had de nieuwe franchisenemer alleen een huurovereenkomst met de franchisegever getekend.

Na enkele jaren van bedrijfsvoering ontstaat bij de franchisenemer een achterstand in de betaling van de huur en een geschil over de afname van producten voor het horecagedeelte. De franchisegever start daarop een procedure waarbij hij onder andere stelt dat de franchisenemer conform de franchiseovereenkomst gehouden is om zijn producten af te nemen bij de franchisegever. De huidige franchisenemer stelt vervolgens dat hij niet gehouden kan worden aan de franchiseovereenkomst omdat hij deze nimmer heeft ondertekend. In dat kader zou hij nooit gehouden kunnen worden aan de exploitatie zoals deze conform de franchiseovereenkomst had moeten  worden uitgevoerd. Echter in de huurovereenkomst tussen partijen was de volgende bepaling opgenomen:

In aanmerking nemende dat;

(…)

“Huurder de exploitatie van het kinderspeelparadijs in het gehuurde overeenkomstig de Ballorig formule overeenkomt en de hierin opgenomen aanwijzingen en voorwaarden van verhuurder voor eigen rekening en risico op zich wenst te nemen en hiertoe over de benodigde vergunningen zal beschikken.”

De franchisegever stelt in aanvulling daarop dat partijen wel mondeling overeen zijn gekomen dat de franchiseovereenkomst op de samenwerking van toepassing was en dat partijen ook in de praktijk uitvoering aan de franchiseovereenkomst hebben gegeven, onder andere doordat franchisefee was betaald. De rechter oordeelde dat  inderdaad sprake was van een franchiseovereenkomst en dat de huidige franchisenemer gehouden was aan alle verplichtingen die daaruit voortvloeiden.

Deze laatste overweging (“feitelijke uitvoering van de franchiseovereenkomst in de praktijk”) kan verstrekkende gevolgen hebben voor een ondernemer. Indien bijvoorbeeld een ondernemer een broodjeszaak op een A-locatie graag een nieuwe impuls wil geven aan zijn bedrijf. Hij vindt een franchisegever die ook graag op die plek een vestiging zou hebben. Partijen komen overeen dat de zaak de uitstraling en producten krijgt van de franchise op kosten van de franchisegever waarop de ondernemer weer zijn producten bij hem zal afnemen. Na een paar jaar gaan de zaken minder goed en wil de ondernemer graag minder producten afnemen om zijn kosten te minderen. Op dat moment spreekt de franchisegever hem aan op zijn afnamebeding omdat volgens hem partijen wel feitelijk uitvoering hebben gegeven aan de franchiseovereenkomst, ondanks het feit dat de franchiseovereenkomst niet schriftelijk is overeengekomen.

Deze situatie is tot op heden een redelijk onontgonnen gebied binnen het franchiserecht waardoor er helaas weinig voorbeelden in de rechtspraak te vinden zijn. Vooralsnog betekent dit dat om te bepalen of er inderdaad sprake is van een franchiseovereenkomst gekeken dient worden naar alle feiten van de zaak, zoals of er franchisefee werd betaald, of de franchisegever zijn zorgplicht vervulde, of de ondernemer lid was van de franchiseraad e.d. Aan de hand van dergelijke factoren kan worden bekeken of partijen altijd hebben gehandeld alsof er wel een franchiseovereenkomst was overeengekomen.

Uit bovenstaande kan in elk geval de conclusie worden getrokken dat het feit dat u misschien nooit een franchiseovereenkomst heeft getekend maar alleen mondelinge afspraken heeft gemaakt niet per definitie betekent dat u niet gehouden kan worden aan de bepalingen van de franchiseovereenkomst. Houd hier daarom rekening mee in uw bedrijfsvoering en win bij twijfel tijdig advies in.