Direct
advies nodig?

Bel de franchisehulplijn 023 - 541 19 27

Of mail

Actueel

Onjuiste uitleg franchiseovereenkomst > franchisegever schadeplichtig!

14 september 2010

Inleiding

Een franchiseovereenkomst is een bijzondere overeenkomst waarin specifieke bepalingen zijn opgenomen die betrekking hebben op de franchiserelatie. Een franchiseovereenkomst is daarnaast ook een ‘gewone’ overeenkomst net als andere overeenkomsten. Over de uitleg van overeenkomsten – waaronder franchiseovereenkomsten – kan soms discussie ontstaan. Als bovendien na het sluiten van een franchiseovereenkomst nieuwe afspraken worden gemaakt, wordt al snel onduidelijk welke afspraken nu precies gelden. Alleen de nieuwe of alleen de oude? Of een combinatie van beide?

Wat partijen bedoeld hebben met gemaakte afspraken, of eventuele nadere afspraken bijvoorbeeld voorrang hebben op oudere afspraken etc., dient dan nader te worden vastgesteld. Daarbij geldt volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad dat ‘het niet alleen aankomt op de taalkundige uitleg van de gekozen bewoordingen, maar tevens op de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan de desbetreffende bepaling(en) mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs aan de desbetreffende bepaling(en) mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.’ Het gaat kortom dus niet alleen om de letterlijke tekst maar ook om wat partijen bedoeld hebben af te spreken. Omdat deze norm moet worden “ingevuld” leidt dat nogal eens tot verschillende uitkomsten, ook bij de rechterlijke instanties!

Rechtbank Middelburg 5 augustus 2008; Hof Den Haag, 9 maart 2010

Een franchisenemer van Prénatal besluit om zijn franchiseovereenkomst per 31 augustus 2008 te beëindigen. In de franchiseovereenkomst is een verplichting voor franchisenemer opgenomen om zijn onderneming eerst aan Prénatal aan te bieden. Daarnaast is een overnamemogelijkheid voor kinderen van franchisenemer opgenomen. Over de beëindiging van de franchiseovereenkomst, de waardebepaling van de onderneming en de eventuele overname door Prénatal dan wel de zoon van franchisenemer worden aanvullende schriftelijke afspraken tussen partijen gemaakt. Over die afspraken ontstaat vervolgens discussie. Franchisenemer meent dat is afgesproken dat zijn zoon in staat zal worden gesteld om de onderneming over te nemen terwijl Prénatal van mening is de onderneming eerst aan háár dient te worden aangeboden op grond van de aanbiedingsverplichting in de franchiseovereenkomst.

De Voorzieningenrechter te Middelburg oordeelde dat de nadere afspraken inhielden dat de franchisenemer de onderneming eerst aan Prénatal moest aanbieden. Pas indien Prénatal niet wilde overnemen kon de zoon van franchisenemer overnemen, aldus de Voorzieningenrechter. De vordering van Prénatal tot ontruiming van de franchisevestiging werd toegewezen.

Franchisenemer liet het hierbij echter niet zitten en ging in hoger beroep bij het Hof Den Haag. Het Hof stelde voorop dat de gemaakte nadere afspraken dienden te worden uitgelegd tegen de achtergrond van de franchiseovereenkomst en aan de hand van de hiervoor geciteerde maatstaf van de Hoge Raad voor de uitleg van overeenkomsten. Uiteindelijk concludeerde het Hof dat tóch de zoon van franchisenemer eerst door Prénatal in de gelegenheid gesteld had moeten worden om de onderneming over te nemen op grond van het bepaalde in de franchiseovereenkomst. De nadere afspraken over waardebepaling van de onderneming en de aanbiedingsverplichting in de franchiseovereenkomst stonden daaraan niet in de weg. Een ander oordeel zou de overnamemogelijkheid voor kinderen van franchisenemer ‘illusoir’ maken en dat kan volgens het Hof niet de ‘bedoeling van partijen’ zijn geweest. Het kort geding vonnis werd vernietigd en franchisenemer werd alsnog in het gelijk gesteld. Met grote gevolgen nu de franchisevestiging op basis van het vernietigde kort geding vonnis reeds was ontruimd!

Conclusie

De door de Hoge Raad geformuleerde maatstaf voor uitleg van overeenkomsten geeft wel enige houvast bij uitleg van franchiseovereenkomsten en eventuele nadere afspraken tussen franchisegever en franchisenemer, maar verschillende interpretaties blijven vaak mogelijk. Het is daarom van groot belang om de franchiseovereenkomst en eventuele nadere, nieuwe of aanvullende afspraken zorgvuldig op te (laten) stellen, te bevestigen en goed te bewaren! Win bij twijfel tijdig tevoren advies in over de kansen en risico’s met betrekking tot de mogelijk verschillende interpretaties van gemaakte afspraken!

Geschreven door:

Kees Kan

Kees Kan is advocaat sinds 1995. Zijn grote interesse en passie gaat uit naar franchising en alles wat daarmee samenhangt. Kees heeft de afgelopen 20 jaar franchisegevers, franchisenemers en collectieven/ verenigingen van franchisenemers bijgestaan. Zijn praktijk bestaat vrijwel uitsluitend uit franchise gerelateerde advisering. Hij publiceert regelmatig over franchise en verzorgt franchiseworkshops en –seminars. Kees is initiatiefnemer en oprichter van de website www.franchisehulp.nl.

Gepubliceerd op: 14 september 2010