Prognoses

De Hoge Raad heeft in 2002 bepaald dat een franchisegever geen verplichting heeft om prognoses af te geven. Doet franchisegever dat echter wèl dan dient zij in te staan voor de deugdelijkheid van die prognoses. Met andere woorden: franchisegever is verplicht om geen ondeugdelijke prognoses af te geven; doet zij dat wel dan is zij in principe schadeplichtig jegens franchisenemer..

Franchisegevers die zich hebben gecommiteerd aan de Europese Erecode inzake Franchising zijn krachtens die code wel verplicht om zoveel mogelijk beschikbare financiele informatie te verschaffen aan franchisenemers. De Erecode is echter geen formele wet en in de rechtspraak wordt aan de Erecode dan ook niet of nauwelijks rechtskracht toegekend   >> Zie ook: Erecode

Komen prognoses niet uit en zijn deze ondeugdelijk dan is sprake van onrechtmatige daad van franchisegever. Ook kan franchisenemer zich dan beroepen op dwaling. Franchisegever is in beide gevallen schadeplichtig jegens franchisenemer.

Zijn de prognoses niet opgesteld door franchisegever maar door een extern onderzoeksbureau dan is niet franchisegever maar het onderzoeksbureau aansprakelijk (wanprestatie) en schadeplichtig voor de ondeugdelijke prognoses. Wel kan franchisenemer zich tegenover franchisegever ook dan beroepen op dwaling.

Ondeugdelijke prognoses

Prognoses zijn ondeugdelijk als zij niet zorgvuldig tot stand zijn gekomen. Dat is bijvoorbeeld het geval als niet of nauwelijks onderzoek heeft plaats gevonden. Maar ook als prognoses slechts zijn gebaseerd op historische gegevens of op niet vergelijkbare gegevens. Prognoses die tot stand zijn gekomen door (zorgvuldig) marktonderzoek of vestigingsplaatsonderzoek zijn meestal wel deugdelijk. Per geval moet worden bekeken of (voldoende) zorgvuldig onderzoek heeft plaats gevonden.

Als franchisegever weet van fouten in prognoses moet zij haar franchisenemer (uiteraard) informeren. Doet zij dat niet dan is sprake van onrechtmatige daad en is franchisegever schadeplichtig. Franchisenemer moet wel aantonen dat franchisegever van de fouten wist.

Deugdelijke prognoses komen niet uit / ondersteuning en begeleiding

Indien de resultaten bij de prognoses achterblijven dan heeft franchisegever de verplichting om franchisenemer (extra) advies en bijstand te verlenen zodat de prognoses alsnog zoveel mogelijk kunnen worden gehaald. Voldoet franchisegever niet aan deze zorgplicht dan is sprake van wanprestatie en kan de franchisenemer schadevergoeding vorderen en mogelijk zelfs de franchiseovereenkomst ontbinden. Voorwaarde is wel dat de franchisegever in verzuim is. Daarvan is sprake indien franchisegever schriftelijk in gebreke is gesteld waarbij een redelijke termijn is geboden om de zorgplicht alsnog na te komen, zonder dat zij van die mogelijkheid gebruik heeft gemaakt. >> Zie ook: Wanprestatie franchisegever.

Deugdelijke prognoses komen niet uit

Indien deugdelijke prognoses niet uitkomen ondanks (ook) de extra steun en begeleiding van franchisegever dan kan franchisenemer zich nog beroepen op dwaling. Voorwaarde is dat het achterblijven van de resultaten niet aan franchisenemer is te wijten of anderzins voor zijn rekening of (ondernemers)risico komt (zoals bijvoorbeeld economische crisis). Het moet gaan om een substantiëel verschil tussen prognoses en werkelijke resultaten. Uitsluitend het geleden verlies komt dan voor vergoeding in aanmerking.

Relevante uitspraken

De Hoge Raad heeft beslist dat een franchisegever aansprakelijk is voor afgifte van té rooskleurige prognoses, zelfs als zij dit deed op verzoek van franchisenemer ten behoeve van diens financieringsaanvraag. Franchisegever is schadeplichtig.

Het Gerechtshof Den Bosch heeft beslist dat het kopiëren van omzetresultaten uit België voor een in Nederland te openen franchisevestiging onzorgvuldig onderzoek is. De Belgische (kinderspeelgoed) markt was niet te vergelijken met de Nederlandse markt.  Franchisegever is vanwege ondeugdelijke prognoses schadeplichtig.

De Rechtbank Arnhem heeft beslist dat een accountant-administratie consulent aansprakelijk is voor te optimistische perspectieven in plaats van behoudende aannames bij begroting van de prognose omzet. Accountant-administratie consulent op grond van wanprestatie verplicht tot vergoeding van schade franchisenemer, inclusief positief contractsbelang.