Actueel

Rechtbank Amsterdam: Vergaande instructies door franchisegever toegestaan?

15 juni 2011

Naar aanleiding van een score oranje  in 2008 en 2009, die voor de gehele keten van Bagels & Beans werd opgelegd door de Voedsel en Waren Autoriteit (hierna: VWA), besloot de franchiseraad van Bagels & Beans in mei 2009 om de hygiëneprotocollen van de vestigingen aan te scherpen. Dit besluit werd vervolgens via het Bagels & Beans intranet aan de franchisenemers bekendgemaakt.

Vervolgens verplichtte Bagels & Beans begin 2010 alle franchisenemers nieuwe en aangescherpte regels met betrekking tot de hygiëne in te voeren. Deze instructiebevoegdheid volgt uit het handboek dat onderdeel uitmaakt van de franchiseovereenkomst. Hierbij is ook van belang dat dus al in mei 2009 binnen de franchiseraad overeenstemming was bereikt over aanscherping van het hygiënebeleid met het oog op verbetering van de kwaliteit van de formule en ter voorkoming van negatieve publiciteit voor zowel de formule als de gehele keten.

Na het aanscherpen van de hygiënecontroles door Bagels & Beans volgden een jaar lang af en aan controles bij de franchisenemer, zowel door het controlebureau van Bagels & Beans zelf (hierna: NBC) als van de VWA. Bij geen enkele controle behaalde de franchisenemer de score groen. 
Als de franchisenemer op een gegeven moment weer de score oranje behaalt verzoekt Bagels & Beans hem tevergeefs meerdere keren om de hygiëneproblemen op te lossen.
 
Begin 2011 wordt een extra inspectie uitgevoerd door de NBC waarbij de score rood  wordt toegekend. Hierop wordt de franchisenemer in gebreke gesteld en worden er twee herinspecties ingelast. Beide keren weigert de franchisenemer de NBC-inspecteurs toegang.  Bagels & Beans besluit daarop de overeenkomst buitengerechtelijk te ontbinden, nadat de franchisenemer wederom tevergeefs was gesommeerd om zich per direct te houden van al hetgeen waartoe hij in het kader van de franchiseovereenkomst verplicht was.

Daarop start Bagels & Beans een kort geding waarin zij vordert dat de franchisenemer o.a. alle Bagels & Beans ondernemersactiviteiten en inbreuken op de eigendomsrechten van Bagels & Beans staakt, op straffe van een dwangsom.
Tijdens de zitting blijkt vervolgens dat de franchisenemer te laat een advocaat heeft ingeschakeld waardoor deze advocaat pas vlak voor de zitting een grote hoeveelheid stukken aan de voorzieningenrechter heeft toegezonden die vanwege deze late verzending – wat in strijd is met de goede procesorde – buiten beschouwing worden gelaten. Daar kwam ook nog bij dat de franchisenemer, nu deze de inspecteurs tot tweemaal toe de toegang tot zijn vestiging had geweigerd, geen rapport kon overleggen waaruit bleek dat zijn vestiging wel aan de vereiste hygiënestandaarden voldeed. Hierdoor kon de juistheid van het rapport van NBC niet worden betwist en werd deze voor juist aangenomen door de rechter. Mede als gevolg daarvan stemde de rechter in met alle vorderingen van Bagels & Beans.

Uit deze zaak kunnen vier belangrijke lessen getrokken worden voor de franchisenemer:

• een vergaande instructiebevoegdheid kan volgen uit de franchiseovereenkomst in combinatie met het handboek, met name ook als de franchiseraad daarmee heeft ingestemd;

• deze vergaande instructies mogen echter nooit onredelijk bezwarend zijn voor de betrokken (individuele) franchisenemers;

• het is zeer risicovol om ‘botweg’ instructies te negeren zonder met redelijke alternatieven te komen (zoals bijvoorbeeld een eigen deskundige inschakelen ter vaststelling van de hygiëne);

• en, hopelijk ten overvloede, schakel direct een advocaat in als u gedagvaard wordt!