Actueel

Rechtbank Roermond: oproep rechter aan franchisegever en franchisenemer om te schikken!

2 februari 2012

Recentelijk heeft de rechtbank Roermond een tussentijds vonnis gewezen inzake een geschil tussen een franchisenemer en Multivlaai. Kern van het geschil ziet op de omzet die wekelijks ruim 1/3 lager uitviel dan de omzet die door Multivlaai was begroot in de exploitatieprognose.

In deze zaak stelt de franchisenemer (eiser) primair dat Multivlaai (hierna: franchisegever) een onjuiste exploitatieprognose zou hebben verstrekt waardoor de franchisenemer bij het aangaan van de franchiseovereenkomst zou hebben gedwaald, dan wel dat sprake zou zijn van bedrog en/of misbruik van omstandigheden. Franchisenemer vordert tevens schadevergoeding. Subsidiair zou franchisegever toerekenbaar tekort zijn geschoten in de nakoming van de verplichtingen voortvloeiende uit de franchiseovereenkomst en in de nakoming van haar zorgplicht als franchisegever zoals deze voortvloeit uit de jurisprudentie. Ook hier vordert de franchisenemer schadevergoeding.

De franchisenemer heeft een bestaande vestiging van franchisegever overgenomen. De exploitatieprognose richt zich op het behalen van een ‘acceptabel ondernemersinkomen.’ Dit zou worden behaald door een verkoop van 600 vlaaien per week. Franchisenemer merkt echter dat zijn wekelijkse verkoop blijft hangen rond een aantal van 400 stuks. Hierop stelt franchisenemer per brief op 14 juni 2010 dat franchisegever aansprakelijk is voor ‘geleden en nog te lijden schade als gevolg van het niet hebben uitgevoerd van een zorgvuldig markt en vestigingsplaatsonderzoek en het niet hebben verleend van voldoende bijstand.’ Mede hieruit concludeert de franchisenemer dat, wegens gebrek aan een degelijk marktonderzoek, de prognose geen realistische informatie bevatte en dat de franchiseovereenkomst daarom onder dwaling was gesloten waardoor deze vernietigbaar zou zijn. In reactie op deze aansprakelijkheidsstelling besloot de franchisegever in juli 2010 wederom een vestigingsplaatsonderzoek laten plaatsvinden. De uitkomst van dit onderzoek bevestigde de eerder gedane prognose: een verkoop van ruim 635 vlaaien per week was haalbaar. Hierop besloot de franchisenemer zelf een onderzoek te laten uitvoeren door een ander onderzoeksbureau. In dit onderzoek werd een verkoop van ongeveer 407 vlaaien per week haalbaar geacht. Daarop stelt de franchisenemer in oktober 2010 de franchisegever wederom aansprakelijk voor de geleden schade en zegt tevens de (onder)huurovereenkomst op. Franchisegever laat hierop nog een ander onderzoeksbureau een analyse uitvoeren waarbij wederom de eerder gestelde norm van ruim 600 vlaaien per week mogelijk wordt geacht.

Vanaf 1 januari 2011 staakt de franchisenemer haar werkzaamheden voor Multivlaai. De vestiging wordt twee weken later overgenomen door een nieuwe franchisenemer.

Zoals eerder vermeldt beroept de franchisenemer zich op dwaling, bedrog en/of misbruik van omstandigheden en stelt dat door het onrechtmatig handelen van franchisegever de (financiële) situatie teruggebracht zou moeten worden alsof er nooit een franchiseovereenkomst heeft plaatsgevonden, m.a.w. vernietiging van de franchiseovereenkomst. Een bedrag van € 278.500,- wordt als schadevergoeding gevorderd.

Omdat de franchisenemer zich beroept op de ondeugdelijkheid van de exploitatieprognose als grondslag voor onder meer dwaling dient de rechter nauwkeurig aan de deugdelijkheid van deze prognose te toetsen. Met betrekking tot dwaling wordt gekeken naar de exploitatieprognose. Vaste rechtspraak stelt dat “indien een franchisenemer in dwaling is komen te verkeren als gevolg van fouten in een exploitatieprognose, de franchiseovereenkomst in beginsel vernietigbaar is”. Hier kan aan worden toegevoegd dat tevens geldt dat een franchisenemer aan wie een exploitatieprognose wordt verstrekt door de franchisenemer op de juistheid van de prognose mag vertrouwen. Er wordt hierbij aan twee voorwaarden getoetst:

• is de exploitatieprognose gebaseerd op onjuiste informatie?

• Zo ja, is er dan sprake van dwaling waardoor de franchiseovereenkomst vernietigbaar was?

In beginsel zou de rechter nu overgaan tot toetsing van de exploitatieprognose aan deze voorwaarden, wel of niet ondersteund door een onafhankelijk onderzoeksrapport. Een vierde(!) onderzoek is nodig nu beide partijen een expert hebben ingehuurd en zij tegengestelde rapporten hebben overgelegd. Daartoe besluit de rechter om partijen vooralsnog eerst de tijd te geven tot een schikking te komen om partijen tijd en geld te besparen. Zoals de rechter het stelt zijn franchisenemer en franchisegever ‘voorlopig nog niet van elkaar af’, ongeacht of de vorderingen worden toe – of afgewezen. Als het beroep op dwaling wordt toegewezen en de franchiseovereenkomst wordt vernietigbaar, dan volgt er een lang en complex juridisch financieel traject dat de partijen zullen moeten afleggen. Mocht de dwalingsvordering niet worden toegewezen dan wordt aan de subsidiaire vorderingen, zoals wanprestatie, getoetst waarbij zeer waarschijnlijk nader onderzoek plaats moet vinden om de stellingen van partijen te toetsen. In beide gevallen zou sprake zijn van een lange en kostbare juridische procedure. De rechter gelast uiteindelijk een tweede zitting (comparitie) om partijen de mogelijkheid te geven te schikken.

In essentie draait het in deze zaak om het vaststellen van de (on)deugdelijkheid van de omzetprognoses. Laat deze prognoses daarom altijd nakijken door een deskundige voordat u een franchiseovereenkomst tekent!