Actueel

Rechtbank:  Schadeberekening bij ondeugdelijke prognoses

3 november 2015

 

In een recent gepubliceerd interessant vonnis d.d. 8 juli 2015 van de rechtbank Zeeland-West-Brabant in de zogenaamde “Birecto zaak” zijn forse schadevergoedingen toegewezen. Interessant is  te zien hoe de rechtbank tot de vaststelling van de hoogte van de schadebedragen is gekomen.

Voorafgaande zaak: Hof Den Bosch

Achtergrond van deze zaak is het arrest van het Hof den Bosch d.d. 12 maart 2013 waarbij de aansprakelijkheid van Biretco is vastgesteld op grond van onrechtmatige daad bestaande uit het verstrekken van ondeugdelijke prognoses althans het nalaten de franchisenemers te wijzen op ernstige fouten in aan hen verstrekte exploitatieprognoses. Uitgangspunt voor de schadeaansprakelijkheid is blijkens het arrest dat franchisenemers

“in de positie dienen te worden gebracht waarin zij zouden hebben verkeerd indien het onrechtmatig handelen van Biretco zou worden weggedacht en franchisenemers de franchiseovereenkomsten niet zouden hebben gesloten”.

Vergoeding van de schade is vervolgens door franchisenemers in een afzonderlijke schadestaatprocedure gevorderd.

Rechtbank Zeeland-West-Brabant

In het vonnis d.d. 8 juli 2015 is te lezen hoe de rechtbank, met inachtneming van het oordeel van het Hof Den Bosch, de schade begroot.

De schade omvat een aantal componenten, waaronder inkomensverlies en vermogensverlies. Deze worden als volgt vastgesteld.

Inkomensverlies

De rechtbank oordeelt dat het inkomensverlies ten gevolge van de onrechtmatige daad bestaat

uit het verschil tussen het bestendig inkomen voorafgaand aan de franchise overeenkomsten met Biretco en de ontwikkeling van dit inkomen, en de inkomsten gedurende de duur van de franchiseovereenkomsten met Birecto, bestaande uit het saldo van de privé-onttrekkingen.

Het bestendig inkomen voorafgaand aan de franchise overeenkomsten wordt vervolgens bepaald door vaststelling van de in de drie jaren voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst gemiddeld genoten inkomsten met enige correcties.

Het aldus berekende bestendig gemiddeld inkomen voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst dient vervolgens te worden geïndexeerd over de duur van de looptijd van de franchiseovereenkomst. Voor deze veronderstelde loonontwikkeling wordt door de rechtbank   gerekend met de indexering op grond van de Nibud alimentatienormen.

Het inkomensverlies wordt vervolgens bepaald door van het geïndexeerde bestendig inkomen over de looptijd van de franchiseovereenkomst de privé-onttrekkingen af te trekken. Het aldus verkregen saldo vormt het inkomensverlies.

Daarbij oordeelt de rechtbank dat de schadevergoeding ziet op vergoeding van gederfde inkomsten als gevolg van een handelen of nalaten van een derde, welke schadevergoeding weliswaar in één keer zal worden uitgekeerd maar desalniettemin als inkomen moet worden aangemerkt dat zal worden belast met inkomsten- dan wel vennootschapsbelasting. De rechtbank gaat voor de begroting van de schade derhalve uit van bruto inkomensverliezen.

Vermogensverlies

De rechtbank oordeelt dat het vermogensverlies ten gevolge van de onrechtmatige daad bestaat uit het verschil tussen het eigen vermogen van de fietsenwinkels bij het begin van de franchise overeenkomst met Biretco en het (negatieve) eigen vermogen bij het einde, gecorrigeerd met de privéonttrekkingen.

Voor de vaststelling van het vermogensverlies dienen jaarstukken over alle jaren te worden overgelegd en voorts belastingaangiftes en belastingaanslagen en eventuele nadere bewijsstukken.

Tot het vermogensverlies van één van de franchisenemers behoort ook de huurschuld jegens de verhuurder van de fietsenwinkel (niet zijnde franchisegever) nu ook die huurovereenkomst niet zou   zijn gesloten indien betreffende franchisenemer niet was voorzien van ondeugdelijke prognoses en Biretco niet onrechtmatig had gehandeld.

Ook de wettelijke rente – forse posten – over de schadebedragen worden toegewezen.

Afgewezen wordt schade bestaande uit vermogensverlies wegens gedwongen verkoop van de eigen woning. Die schade staat volgens de rechtbank – kort samengevat – in te ver verband van de onrechtmatige daad.

Verweer tegen schadeberekening / stelplicht en bewijslast

Het verweer van Biretco dat franchisenemers moeten bewijzen dat alle geleden verliezen of gederfde inkomsten in de schadeperiode aan franchisegever zijn toe te rekenen, alsmede welke eventuele schadebeperkende maatregelen franchisenemers hebben genomen, wordt door de rechtbank verworpen onder verwijzing naar het arrest van het Hof den Bosch d.d. 12 maart 2013 waarin is geoordeeld dat Biretco aansprakelijk is en dat franchisenemers in de positie dienen te worden gebracht waarin zij zouden zijn geweest indien zij de overeenkomsten niet zouden hebben gesloten.

Uit dat arrest volgt voorts dat op franchisegever de stelplicht en bewijslast rust ten aanzien van het verweer dat de vermogensteruggang het gevolg is van omstandigheden die aan franchisenemers zijn toe te rekenen. Daartoe heeft franchisegever in deze zaak onvoldoende concrete feiten en omstandigheden gesteld.

Al met al een zeer interessant vonnis waarin duidelijk blijkt hoe de schade bij ondeugdelijke prognoses kan worden berekend. Daarbij is het uitgangspunt van het Hof steeds leidend te weten

“dat franchisenemers in de situatie moeten worden gebracht waarin zij zouden hebben verkeerd indien de onrechtmatige daad wordt weggedacht en de franchiseovereenkomsten niet zouden zijn gesloten.”