Actueel

Voorzieningenrechter Breda: geen inbreuk op model- of auteursrecht!

19 april 2011

Onlangs heeft de Voorzieningenrechter bij de rechtbank Breda in kort geding geoordeeld dat franchisegever Pronto Wonen Nederland geen inbreuk heeft gemaakt op het modelrecht en evenmin op het auteursrecht van Goossens Wonen & Slapen BV (eiseres in kort geding, hierna: “GWS”).

GWS stelde dat Pronto Wonen met haar meubellijn – met name ten aanzien van een tweetal dressoirs die via de franchiseformule door franchisenemers van Pronto Wonen worden verkocht – inbreuk had gemaakt op de meubellijn en daarmee op diens auteursrecht.

Inbreuk op modelrecht

Inbreuk op een modelrecht acht de Voorzieningenrechter niet aannemelijk nu de betreffende dressoirs reeds langer dan 12 maanden vóórdat deze als modellen werden gedeponeerd als model reeds bekend waren. GWS had de modellen derhalve te laat gedeponeerd om zich nog te kunnen beroepen op bescherming onder het modelrecht.

Inbreuk op auteursrecht

De Hoge Raad heeft bepaald dat een werk voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt indien:

• – het werk moet een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en
• – het persoonlijk stempel van de maker draagt.

Ten aanzien van deze laatste voorwaarde heeft de Hoge Raad bepaald dat sprake moet zijn

• – van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes en die aldus voortbrengsel is van de menselijke geest.

De Voorzieningenrechter bij de rechtbank Den Haag heeft in 2009 geoordeeld dat, onder voorwaarden, een meubellijn kan worden aangemerkt als een werk dat wordt beschermd door het auteursrecht.

In deze zaak toetst de Voorzieningenrechter vervolgens of de twee dressoirs voldoen aan de hiervoor genoemde eisen van de Hoge Raad. De Voorzieningenrechter oordeelt dat de dressoirs qua basisvormen, afmetingen, indeling en stijl grote gelijkenis vertonen met soortgelijke dressoirs die reeds jaar en dag op de markt verkrijgbaar zijn en dat derhalve geen sprake is van een eigen oorspronkelijk karakter of persoonlijk stempel van de maker (GWS). Er is volgens voorlopig oordeel van de Voorzieningenrechter dan ook evenmin sprake van inbreuk op auteursrecht en alle vorderingen van GWS op Pronto Wonen worden afgewezen.

Een ander voorbeeld van een auteursrechtkwestie betrof de zaak van Fatboy Original (een zogenaamde zitzak). In een  aantal procedures werd aanvankelijk wèl auteursrechtelijke bescherming aangenomen vanwege een vermeend eigen origineel karakter met persoonlijk stempel van de maker van de zitzak. In een latere procedure bleek echter dat het eerste ontwerp van de Fatboy was overgetrokken van een oude foto uit een tijdschrift. De rechter oordeelde vervolgens dat daarmee was komen vast te staan dat het ontwerp originaliteit miste en derhalve aan Fatboy Original geen auteursrechtelijke bescherming toekwam.

Op 29 maart 2011 heeft Franchisehulp.nl een uitspraak van de Rechtbank Groningen behandeld waarbij een franchisegever aansprakelijk was gesteld voor inbreuk op auteursrecht. Het ging hierbij om een geschreven tekst die ten onrechte was gepubliceerd op de website van de franchisegever en op last van het vonnis van de Voorzieningenrechter meteen eraf gehaald moest worden.

Op 10 maart 2010 heeft Franchisehulp een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag behandeld waarbij franchisegever van de bouwmarktformule Multimate werd veroordeeld haar merk/logo en kleurstellingen aan te passen in verband met inbreuk op het IKEA merk/logo. Daarbij dienden uiteraard ook alle aangesloten franchisenemers de uitingen te wijzigen.

Voor franchisenemers is intellectuele eigendom (auteursrecht, merkenrecht, modelrecht, etc.)  vaak de essentie van de franchise. Het onderscheidende karakter van de formule en/of de productlijn en/of de diensten die worden verkocht is (mede) beslissend voor een succesvolle franchise. Franchisegevers dienen in te staan voor de geldigheid van de door hen gebruikte merken, logo’s, modellen, kleurstellingen, productlijnen, etc.. Indien blijkt dat een franchisegever in strijd handelt met een intellectueel eigendomsrecht van een derde dan is franchisegever niet alleen aansprakelijk voor schade van die derde maar ook voor de schade van de bij haar aangesloten franchisenemers, hetgeen zeer verstrekkende gevolgen kan hebben. Vaak is daarom in de franchiseovereenkomst opgenomen dat bij aanspraken van derden terzake van (vermeende) inbreuk op intellectuele eigendomsrechten die de formule betreffen de franchisenemer niet zelfstandig mag handelen maar direct de franchisegever moet informeren zodat deze verweer kan voeren tegen de (vermeende) inbreukaanspraken en zonodig maatregelen kan treffen.

Indien u als franchisenemer wordt geconfronteerd met een vermeende inbreuk op intellectuele eigendomsrechten doet u er dan ook verstandig aan om direct uw franchisegever te informeren!