Actueel

Voorzieningenrechter Den Haag: kwalificatie franchise; franchiseovereenkomsten ten onrechte ontbonden door franchisegever!

14 maart 2012

De Voorzieningenrechter te Den Haag heeft op 6 januari 2012 beslist dat door een franchisegever (modebranche) met een ondernemer gesloten overeenkomsten dienen te worden gekwalificeerd als franchiseovereenkomsten (hetgeen door franchisegever was betwist) en dat deze franchiseovereenkomsten ten onrechte door franchisegever zijn ontbonden!

Wel degelijk sprake van een franchiseovereenkomst!

De Voorzieningenrechter oordeelt dat, gelet op de definitie van een franchise, zijnde

“het recht dat een centrale onderneming tegen bepaalde voorwaarden verleent aan particuliere ondernemers om gebruik te maken van haar kennis van het management en haar naam om het afzetgebied van het eigen product te vergroten”,

en de elementaire kenmerken die daarvan in het algemeen onderdeel uitmaken, zoals:
– afzet,
– samenwerking,
– exploitatierecht,
– geldelijke vergoeding,
– zelfstandigheid van de franchisenemers en
– uniformiteit,

de tussen partijen gesloten overeenkomsten als franchiseovereenkomsten gekwalificeerd dienen te worden.

Niet doorslaggevend voor de kwalificatie “franchiseovereenkomst” acht de Voorzieningenrechter de stellingen van franchisegever

– dat franchisenemer vrij is in het bepalen van de prijs van de merkartikelen,
– dat franchisenemer niet gebonden is aan het concurrentiebeding,
– dat franchisegever zelf geen winkels exploiteert,
– dat franchisenemer geen entreefee verschuldigd is,
– dat franchisenemer niet gebonden is aan een minimale afnameverplichting,
– dat franchisenemer geen exclusief toegewezen gebied heeft,
– dat geen sprake is van financieringsarrangementen waar franchisenemer gebruik van zou kunnen maken voor eventuele financiering van de franchise
– dat franchisenemer vrij is ten aanzien van het runnen van de winkel.

Ontbinding franchiseovereenkomst onterecht!

Franchisegever heeft de franchiseovereenkomsten (twee) met franchisenemer ontbonden vanwege gestelde ontoelaatbare gedragingen van franchisenemer, ondanks waarschuwingen vooraf om die gedragingen te staken, alsmede op grond van gestelde inbreuk op merk- en handelsnaam, onder meer doordat de franchisenemer zonder de vereiste voorafgaande schriftelijke toestemming de domeinnaam van franchisegever heeft laten registeren met gebruikmaking van de beschermde handels- en merknaam van franchisegever.

Franchisegever heeft na de ingeroepen ontbindingen van de franchiseovereenkomsten de leveringen gestaakt.

Franchisenemer heeft de gestelde opzeggingsgronden betwist en bovendien gesteld dat franchisegever niet bevoegd was de franchiseovereenkomsten te ontbinden aangezien franchisegever zèlf in verzuim was. Dat verzuim bestaat er volgens franchisenemer uit dat franchisegever hem voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomsten onjuiste omzetprognoses heeft voorgehouden waardoor franchisegever aansprakelijk is voor de daaruit voortvloeiende schade.

De Voorzieningenrechter oordeelt als volgt:

Tussen partijen staat vast dat de omzetprognoses niet zijn gehaald. Voorts verschillen partijen over de vraag of de omzetprognoses fouten bevatten op grond waarvan franchisegever aansprakelijk is jegens franchisenemer. Zulks is in het kort geding ook niet voldoende duidelijk geworden en daartoe is nader onderzoek vereist, voor welk onderzoek het kort geding zich niet leent. Daarover zal in een bodemprocedure moeten worden beslist.

Evenwel is niet op voorhand uit te sluiten dat de omzetprognoses fouten bevatten en dat franchisegever aldus mogelijk onrechtmatig heeft gehandeld en/of dat franchisenemer aldus mogelijk een beroep op dwaling toekomt. Onder die omstandigheden is franchisegever (mogelijk) zèlf in verzuim geraakt ten gevolge waarvan franchisenemer niet in verzuim kan komen, zodat de ingeroepen ontbinding van de franchiseovereenkomst door franchisegever geen stand houdt, althans niet naar voorlopig oordeel van de Voorzieningenrechter!

De Voorzieningenrechter oordeelt dat de ingeroepen ontbinding van de franchiseovereenkomst niet rechtsgeldig heeft plaatsgevonden zodat deze onverkort is blijven gelden tussen partijen. Franchisegever wordt veroordeeld tot integrale nakoming van de franchiseovereenkomsten en meer specifiek tot nakoming van de levering van de merkproducten conform de franchiseformule aan franchisenemer onder oplegging van een dwangsom!

Franchisegever had in reconventie o.m. een verbod gevorderd voor franchisenemer tot gebruik van zijn websites, ook voor wat betreft internetverkoop. De Voorzieningenrechter stelt vast dat voldoende aannemelijk is geworden dat het franchisenemer niet is toegestaan om de (formule)merkkleding te verhandelen via het internet. Gebleken is echter ook dat via die websites uitsluitend verwezen wordt naar de winkels van franchisenemer en niet van verkoop van producten via het internet, zodat het gevorderde verbod wordt afgewezen!

Conclusie

De kwalificatie franchiseovereenkomst wordt vrij snel aangenomen indien op enigerlei wijze een formule wordt geëxploiteerd. De belangrijkste kenmerken zijn volgens de Hoge Raad dat een franchisegever tegen vergoeding een franchiseonderneming laat exploiteren waarbij belangrijke know-how wordt medegedeeld door franchisegever aan franchisenemer.

Ontbinding door franchisegever van de franchiseovereenkomst terwijl mogelijk ook sprake is van ondeugdelijke prognoses is zeer risicovol voor franchisegever. Het onder die omstandigheden staken van de belevering kan wanprestatie opleveren en schadeplichtigheid bij franchisegever. Omdat staking van de belevering zeer vergaande gevolgen heeft en veelal de franchisenemer in acute problemen brengt en het voortbestaan van de onderneming in gevaar komt, is een kort geding de geëigende procedure voor een franchisenemer om dan de belevering af te dwingen. Mocht dat niet lukken dan resteert een bodemprocedure waarbij de totale schade kan worden gevorderd.