Actueel

Wijziging formule: wel of niet toegestaan?

17 november 2011

Het komt regelmatig voor dat franchisegevers de franchiseformule willen wijzigen. Soms betreft het beperkte aanpassingen maar soms ook ingrijpende wijzigingen. Wat is in dit verband toegestaan? Wanneer mag een franchisegever haar franchiseformule en de bijbehorende rechten en verplichtingen wel of niet wijzigen?

Uit de jurisprudentie blijkt dat een franchisegever een ingrijpende wijziging van de formule niet éénzijdig mag doorvoeren. Met andere woorden: voor een dergelijke wijziging is altijd toestemming van de franchisenemer nodig. Dat is ook logisch nu partijen hebben gecontracteerd voor een bepaalde formule met bijbehorende rechten en verplichtingen zodat een éénzijdige wijziging van wezenlijke formulekenmerken en/of bijkomende rechten en verplichtingen nooit door franchisegever éénzijdig kan worden opgelegd of doorgevoerd.

Wanneer is sprake van ingrijpende wijzgingen?

Enkele voorbeelden uit de jurisprudentie:

• Franchisenemer dient (anders dan voorheen) een “klussendienst” in te stellen waarbij de franchisenemer verplicht is om op verzoek van klanten ook service / werkzaamheden aan huis te verrichten;
• Franchisenemer mag (anders dan voorheen) klanten niet langer zelfstandig benaderen maar dient dit in overleg en aanwezigheid van franchisegever te doen;
• Franchisenemer moet (anders dan voorheen) opdrachtbevestigingen aan klanten mede laten ondertekenen door franchisegever;
• Franchisegever die zogenaamde salesfee (bonus) voor franchisenemer aanzienlijk verlaagt;
• Franchisegever die cursusmateriaal niet langer op cassettes aanlevert aan haar franchisenemers maar nog uitsluitend op CD’s;
• Franchisegever die het in het kader van een fusie niet of nauwelijks de formule blijft ondersteunen c.q. zich niet of nauwelijks inspant om de formule op het hetzelfde niveau als voorheen in de markt te houden.

Indien dus sprake is van wijzigingen

1. waardoor de (dagelijkse) exploitatie ingrijpend moet worden aangepast;
2. waardoor (aanzienlijke) investeringen moeten worden verricht;
3. waardoor het verdienmodel negatief kan worden beïnvloed;
4. waardoor de feestructuur wezenlijk (negatief) wijzigt of
5. waardoor de formule niet langer op het overeengekomen niveau wordt ondersteund,

zal al snel sprake zijn van ingrijpende wijzigingen waarvoor toestemming van de franchisenemer nodig is. Ingrijpende wijzigingen mogen immers niet éénzijdig worden doorgevoerd.

Niet-ingrijpende wijzigingen in de formule zullen in de regel wel zijn toegestaan, zij het dat de franchisegever (ook) hierover tijdig met haar franchisenemers zal moeten communiceren en ook voor dergelijke wijzigingen soms bepaalde procedures (bijvoorbeeld toestemming van de Franchiseraad/ Franchisenemersvereniging/Vakcommissie/etc.) zijn afgesproken.

Van een franchisegever die ingrijpende wijzigingen wil doorvoeren mag worden verwacht dat deze tijdig in overleg treedt met haar franchisenemers en haar franchisenemers van nut en noodzaak van die voorgestelde wijzigingen weet te overtuigen. Lukt haar dat niet èn wensen franchisenemers die wijzigingen niet, dan zullen deze voorgestelde ingrijpende wijzigingen niet gelden voor die franchisenemers.

Win bij twijfel tijdig advies in!